Hafızamızı geliştirmek ve güçlendirmek

Araştırmalar gösteriyor ki unutkan insan yoktur; hafızasının nasıl çalıştığını bilmeyen insan vardır!

Hafızasını eğitmemiş kişiler öğrendiklerinin yüzde seksenini 24 saat içinde unutuyorlar. Bu alanda gelişim sağlamada hafızanın gücünü bilmek ve onu doğru bir şekilde yönlendirmek oldukça önemlidir. Aslında hiç kimse unutkan bir beyne sahip değil, yalnızca beynin o kısmını nasıl kullanacağını bilmiyor ya da yeteri kadar çalıştırmıyor.

Peki bu alanı kullanmayı öğrenmek, hafızamızı geliştirmek mümkün mü? Aşağıda belirtilen teknikleri, yönlendirmeleri kullanarak çelik gibi bir hafızaya sahip olabilirsiniz.

• Motivasyon: Öğrenmek için hevesimiz olmazsa muhtemelen edindiğimiz bilgilerin aklımızda kalması pek mümkün olmayacaktır. Motivasyonu artırmayı sağlayacak nedenler bulmak, isteklilik bu gelişimi sağlamada temel ihtiyacımız olan kavramlar.
• Pratik yapmak: Araştırmacılar sudoku, bulmaca, yapboz, kutu oyunları gibi aktivitelerin zihni geliştirdiğini söylüyor. Bu oyunlar ile yapılan pratikler bilgilerin ve materyallerin hafızada tutulmasına fayda sağlıyor.
• Hatırlama yeteneğine güven: Kendinden şüphe etmek endişeye, endişe de hatırlama yeteneğinde körelmeye neden oluyor. Kendinizi unutkan olarak kodlamayın.
• Konsantrasyon: Dikkat dağıtıcılardan uzak durulması hatırlama yeteneğini güçlendiriyor.
• Bağlantı kurma/Özdeşleştirme: Edinilen eski bilgilerle yeni bilgiler arasında kurulan bağlar hatırlamayı kolaylaştırıyor.
• İpuçlarını kullanma: Görsel araçlar bilginin çağrılmasında kolaylık sağlar. Örneğin işten eve döndüğünüzde saat ve cüzdanınızı hep aynı yere koymanız ve bunu alışkanlık haline getirmeniz cüzdanım nerede? diye düşündüğünüzde özel bir yerleri olduğunu ve cüzdanınızı orada bulacağınızı hatırlamanızı sağlıyor.
• Not alma: Hafızayı desteklemek için yazının gücünden yararlanmak gerekiyor. Ne de olsa söz uçar yazı kalır.
• Hayal etme/canlandırma: En iyi depolanan bilgi görsel hafıza ile edinilen bilgidir. Bir yere gittiğimizde semt, sokak isimlerini hatırlamayız ama geçtiğimiz sokağı, oturduğumuz kafeyi unutmayız. Bunun gibi özellikle dinleme ile edinilecek bilgilerde canlandırma yapma, anlatılanı hayal etme ve hikayeleştirme, anımsama sürecini hızlandırıyor.
• Uyku ve beslenme: Uyku direk olarak dikkat ve konsantrasyonu etkilediği için hafıza üzerinden de oldukça etkilidir. Dikkat uzun süreli hafızaya almanın ön koşuludur. Bunun için de güne zinde başlamak için uyku kalitesine dikkat etmek gerekiyor.
• Doğru besin kaynakları: Hafıza geliştirme yolları arasında besinler de önemli bir başlıktır. Hafızayı geliştiren bazı besin kaynakları; yumurta, balık, süt ürünleri, ceviz, limon, kivi, yaban mersini, havuç, nar, brokoli, ıspanak, bitter çikolata ve tüm tahıllardır.
• Egzersiz: Düzenli olarak kalp atışını hızlandıracak egzersiz yapmak ya da 3 gün 20 dakika tempolu yürüyüş, bilgilerin uzun dönem hafızada tutulmasını sağlar ve beynin bilgileri anılara dönüştüren kısmı hipokampüsün boyunu uzatır.
• Nimonik Yöntem: Ezberlenmesi zor kavramları akılda tutmayı kolaylaştırmak için yapılan şifreleme yöntemidir. Okullarda kullandığımız “Fıstıkçı Şahap” betimlemesi ünsüz benzeşmesi olan harfleri akılda tutmamızı kolaylaştırmıştır ve en iyi nimonik yöntem örneğidir.
• Yüksek ses ile okuma: Konuşurken ve kendi konuşmamızı dinlerken daha fazla bilgiyi depolarız. Dinlerken hayal gücümüz gelişir, beynimiz bilgileri daha kolay saklayabilir.
• Diğer eli kullanma: Beyindeki sinirsel bağlantıları güçlendirir, hafıza keskinleşir. Beynimizi bu şekilde sık sık uyarmalıyız.
• Kulaklık takma/Sessizlik: Bilişsel becerileri geliştirmek ve hafızayı güçlendirmek için şahane bir yoldur.
• Müzik: Beynimizin bilgileri tutmasına yardımcı olur. Sözlü şarkılar size engel olabilir, enstrümantal müzik akılda kalma süresini uzatır.
• Karalama yapmak: Dinlerken çevredeki uyarıcılardan etkileniriz ve bu durum bizi odak konudan uzaklaştırır. Bu süreçte dinleme yaparken karalama yapmak odaklanmayı ve konsantrasyonu artırıyor.
• Yumruk sıkma: Sağ elinizi 90 saniye boyunca sıkmak, anı oluşturmaya faydalıdır. Bunu sol elle yapmak ise hatırlamaya iyi geliyor. Beynin hafıza ile ilgili olan özel kısmı harekete geçiyor.
• Dinlenme: Hiçbir dikkat dağıtıcı unsur olmaksızın, gün içinde 10-15 dakikalık düzenli dinlenme araları belirlemek yeni bilgileri daha iyi hatırlama bakımından fayda sağlıyor.

Güçlü bir hafıza, hem iş hem de özel yaşantımızda hayatımızı kolaylaştıran bir etkiye sahiptir. İçinde bulunduğumuz dönem bilgiye hızlıca ulaştığımız ve aynı hızda da tükettiğimiz bir noktada karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple paylaşılan egzersizleri hayatımızın bir parçası haline getirerek hafızamızı keskinleştirmek başarıya giden yolda ilk yardımcımız olacaktır.